Szanowni Państwo! Z przyjemnością informujemy, iż w Zespole Szkół Zawodowych im. Jana Liszewskiego w Braniewie można obejrzeć wystawę pt. „Policja Państwowa 1919-1939”. Ekspozycja została przygotowana i udostępniona przez Olsztyńską Delegaturę Instytutu Pamięci Narodowej.
Termin Policja najprawdopodobniej wywodzi się od greckiego słowa politeia, oznaczającego zarząd nad miastem – państwem, termin ten był różnie rozumiany w późniejszych okresach dziejowych. Tak naprawdę nowe warunki do tworzenia przyszłej Policji Państwowej umożliwiło odzyskanie przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 roku. Finalnie, 24 lipca 1919 roku Sejm uchwalił ustawę o Policji Państwowej, zmieniając nazwę z dotychczas obowiązującej w projekcie Straży Bezpieczeństwa. Nowa formacja jako organ wykonawczy władz państwowych i samorządowych miała za zadanie ochronę bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego. W myśl ustawy Policja Państwowa była wyszkolona i zorganizowana na wzór wojskowy. Władzę naczelną pełnił komendant główny podlegający ministrowi spraw wewnętrznych. Na szczeblu województwa funkcjonowały komendy okręgowe (dzisiejsze wojewódzkie), a na terenie powiatu, komendy powiatowe.
20 sierpnia 1919 roku istniało 6 komend okręgowych: miasta Warszawy, województwa białostockiego, kieleckiego, lubelskiego, łódzkiego i warszawskiego. W latach 1919-1939, struktury i organizacja Policji Państwowej ulegały ciągłym zmianom, które miały poprawić jej funkcjonowanie. Przełomem było podpisanie 8 marca 1928 roku przez Prezydenta RP rozporządzenia o Policji Państwowej, która miała być „jednolitym, zorganizowanym na wzór wojskowy korpusem przeznaczonym do utrzymania bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego”. W całym okresie istnienia Policji Państwowej, funkcję jej centralnego organu pełniła Komenda Główna na czele z komendantem głównym. Początkowo Policja Państwowa liczyła 15 tysięcy osób, osiągając najwyższą liczebność w 1924 r., kiedy to służbę pełniło blisko 50 tysięcy policjantów. Pierwszą rekrutację kobiet do nowo powstałej Policji Kobiecej, na czele ze Stanisławą Filipiną Paleolog, przeprowadzono w 1925 roku. Celem nadrzędnym damskiej części tej formacji miało być zwalczanie prostytucji oraz handlu kobietami i dziećmi. Policja Państwowa posiadała swoje umundurowanie w kolorze ciemno – granatowym. Wybuch II wojny światowej sprawił, że służba funkcjonariuszy Policji Państwowej została przerwana. Wielu policjantów trwając do końca w komendach i komisariatach, stawiała opór najeźdźcy, za co zostali aresztowani lub straceni w miejscach zbiorowej egzekucji.
Serdecznie zapraszamy do obejrzenia wystawy.
Dziękujemy dr. Pawłowi Warotowi Naczelnikowi Delegatury IPN w Olsztynie za umożliwienie prezentacji ekspozycji.
