Zagadnienia geografia kasa I – poziom rozszerzony

I. Źródła informacji geograficznej, technologie geoinformacyjne oraz metody prezentacji danych przestrzennych: obserwacje, pomiary, mapy, fotografie, zdjęcia satelitarne, dane liczbowe oraz graficzna i kartograficzna ich prezentacja. Metody badań geograficznych i technologie geoinformacyjne

1. wykorzystywanie różnych źródeł informacji geograficznej i ocena ich przydatność;
2. graficzne i kartograficzne metody przedstawiania informacji geograficznej i przykłady zastosowania różnych rodzajów map
3. interpretacja i czytanie treści różnych map;
4. przykłady informacji pozyskiwanych na podstawie obserwacji i pomiarów prowadzonych w terenie;
5. interpretacja danych liczbowych przedstawionych w postaci tabel i wykresów;
6. przydatność fotografii i zdjęć satelitarnych do pozyskiwania informacji o środowisku geograficznym oraz interpretacja ich treść;
7. przykłady wykorzystania narzędzi GIS do analiz zróżnicowania przestrzennego środowiska geograficznego.
8. podstawowe ilościowe i jakościowe metody badań geograficznych oraz możliwości ich wykorzystania na wybranych przykładach;
9. mapa topograficzną - wykorzystanie;

II. Ziemia we Wszechświecie, Obserwacje astronomiczne i współczesne badania Wszechświata:

1. Ziemia jako planetę Układu Słonecznego;
2. cechy ruchów Ziemi i ich następstwa, z uwzględnieniem siły Coriolisa;
3. ciała niebieskie tworzące Układ Słoneczny;
4. budowa Wszechświata oraz stan jego poznania;
5. obliczanie wysokość górowania Słońca na dowolnej szerokości geograficznej w dniach równonocy i przesileń w celu wykazania zależności między nachyleniem osi Ziemi w ruchu obiegowym a dopływem energii słonecznej do jej powierzchni;
6. wyznaczanie współrzędnych geograficznych dowolnego punktu na powierzchni Ziemi na podstawie wysokości górowania Słońca w dniach równonocy i przesileń oraz obliczeń różnicy czasu słonecznego;
7. fazy Księżyca, zaćmień Słońca i Księżyca oraz oddziaływanie Księżyca i Słońca na powstawanie pływów;
8. teoria heliocentryczna Mikołaja Kopernika, znaczenie współczesnych metod badań kosmicznych oraz osiągnięcia naukowców, w tym Polaków, w poznawaniu Wszechświata;

III. Atmosfera:

1. czynniki klimatotwórcze decydujące o zróżnicowaniu klimatu na Ziemi;
2. rozkład temperatury powietrza i ciśnienia atmosferycznego na Ziemi;
3. mechanizm cyrkulacji atmosferycznej i rozkład opadów atmosferycznych na Ziemi;
4. mapa synoptyczna i zdjęcia satelitarne a aktualny stan i prognoza pogody;
5. przebieg roczny temperatur powietrza i opadów atmosferycznych we własnym regionie oraz podaje cechy klimatu lokalnego miejsca zamieszkania;
6. strefy klimatyczne i typy klimatów na Ziemi;
7. związek między budową atmosfery a zjawiskami i procesami meteorologicznymi;
8. charakterystyczne zmiany pogody w czasie przemieszczania się frontów atmosferycznych, interpretacja oraz identyfikacja zjawiska z nimi związane;
9. genezę wiatrów stałych, okresowych oraz lokalnych i ich znaczenie dla przebiegu pogody;
10. uwarunkowania cech klimatów strefowych i astrefowych;
11. czynniki warunkujące mikroklimat miejsca, w którym zlokalizowana jest szkoła;
12. strefa klimatyczna i typ klimatu na podstawie rocznego przebiegu temperatury powietrza i sum opadów atmosferycznych;
13. prawidłowości w rozmieszczeniu zjawisk i procesów atmosferycznych.

IV. Hydrosfera

1. zróżnicowanie rodzajów i wielkości zasobów wód na Ziemi oraz we własnym regionie;
2. cechy fizykochemiczne wód morskich oraz dostrzega problem ich zanieczyszczenia;
3. mechanizm powstawania i układ powierzchniowych prądów morskich oraz ocenia ich wpływ na życie i gospodarkę człowieka;
4. mechanizm falowania wód morskich i upwellingu oraz wpływ mechanizmu ENSO na środowisko geograficzne
5. zróżnicowanie sieci rzecznej na Ziemi;
6. proces powstawania lodowców i przedstawia ich występowanie na Ziemi;
7. wpływ zanikania pokrywy lodowej w obszarach okołobiegunowych na gospodarkę, życie mieszkańców i ich tożsamość kulturową.
8. rodzaje wód podziemnych oraz powstawanie źródeł
9. uwarunkowania występowania wód podziemnych oraz ich znaczenie gospodarcze
10. cechy ustrojów rzecznych na świecie, w tym ustroju rzeki płynącej najbliżej jego szkoły;
11. powstawanie różnych typów jezior na Ziemi.

V. Litosfera

1. związek budowy wnętrza Ziemi z ruchem płyt litosfery i jego wpływ na genezę procesów endogenicznych;
2. wyjaśnia przebieg głównych procesów wewnętrznych prowadzących do urozmaicenia powierzchni Ziemi (ruchy epejrogeniczne, ruchy górotwórcze, wulkanizm, plutonizm, trzęsienia ziemi);
3. Zasady ustalania wieku względnego i bezwzględnego skał oraz wydarzeń geologicznych;
4. charakterystyka najważniejszych wydarzeń geologicznych i przyrodniczych w dziejach Ziemi (fałdowania, transgresje i regresje morskie, zlodowacenia, rozwój świata organicznego i jego wymieranie)
5. analiza profilu geologicznego;
6. główne minerały skałotwórcze, klasyfikacja skał, genezę skał magmowych, osadowych i przeobrażonych;
7. zjawiska wietrzenia fizycznego i chemicznego, krasowienia oraz produkty i formy powstałe w wyniku tych procesów;
8. wpływ czynników przyrodniczych i działalności człowieka na grawitacyjne ruchy masowe i sposoby zapobiegania im oraz minimalizowania ich następstw;
9. przykłady ograniczeń w zakresie zagospodarowania terenu wynikające z budowy geologicznej podłoża, rzeźby i grawitacyjnych ruchów masowych;
10. prawidłowości w rozmieszczeniu zjawisk i procesów geologicznych na Ziemi, wykorzystując technologie geoinformacyjne;
11. wpływ procesów geologicznych na powstanie głównych struktur tektonicznych i ukształtowanie powierzchni Ziemi na wybranych przykładach;